Hoe omgaan met een oudere vrouw met (vermoeden van) anorexia, die het probleem zelf (nog) niet erkent?

Een heel goede vriendin van mij die ik veel zie, heeft anorexia. Dit wordt niet uitgesproken; het is duidelijk geheim terrein voor haar. Ze is 47 jaar, hyperactief, zeer behulpzaam en lief- eigenlijk teveel- en gaat in mijn ogen te ver in het helpen van mensen met problemen. Zij kookt voor anderen, koopt veel voedsel in maar eet zelf niet of doet alsof zij eet. Hoewel wij open tegen elkaar zijn, stokt de vertrouwelijkheid wanneer het over haar gewicht gaat. Zij beweert dat zij wel eet maar niet aankomt etc., dat zij mogelijk een stofwisselingsstoornis heeft. Ik geloof dit absoluut niet. In mijn adolescentieperiode heb ik veel te maken gehad met meisjes met eetstoornissen en ik herken het gedrag.
Mijn vraag nu is: kan ik haar confronteren door te zeggen: ik geloof jouw uitleg over gewichtsverlies niet? Wil je alsjeblieft in therapie gaan? Moet ik direct zijn of heel voorzichtig? Ik heb het gevoel dat ik voor de gek gehouden word, maar waarschijnlijk kan zij niet anders dan de zaken anders voor te stellen dan ze zijn. 

Voor mensen uit de omgeving is het vaak erg moeilijk om te zien hoe een dierbare ziek is en ook om toegang te krijgen tot iemand met een eetstoornis. Uit wat je schrijft kan ik natuurlijk niet zomaar beslissen of jouw vriendin anorexia heeft of niet, maar wat je beschrijft zijn inderdaad allemaal signalen die bij anorexia horen. Om een echte diagnose te krijgen, moet ze echter zelf naar een huisarts of andere hulpverlener. En daar wringt natuurlijk het schoentje: als zij zélf niet inziet dat er een probleem is, dan wordt het erg moeilijk om haar toch in behandeling te krijgen. Eigenlijk moet ze daar in eerste instantie zelf voor kiezen, maar dat betekent allereerst: erkennen dat je een probleem hebt. Ik raad mensen altijd aan om heel open te zijn. Je zegt beter niet dat je haar "ervan verdenkt" anorexia te hebben, want dan slaat ze wellicht helemaal dicht. Wat je wél kan doen, is heel duidelijk opnoemen (wat je nu net ook in jouw mailtje hebt gedaan) om wélke concrete dingen jij je zorgen maakt. En zeg dan dat al die signalen voor jou bij een eetstoornis horen. Maak duidelijk dat je bezorgd bent en dat je eigenlijk wilt dat ze hulp zoekt. In eerste instantie kan ze zich al eens informeren, vb. via internet (wij zijn overigens een Belgische vereniging en als je in Nederland woont, kan je haar misschien best het adres van onze Nederlandse collega's geven: www.sabn.nl) of via een (zelfhulp)boek over eetstoornissen. Onthoud heel goed dat het niet aan jou is om haar te genezen en meng je ook niet in haar wel/niet eten of aankomen/afvallen. Natuurlijk is het belangrijk om op tijd aan de alarmbel te trekken, maar we weten uit ervaring dat het weinig zin heeft om mensen tegen hun zin in therapie of opname te sturen. Ze moet zélf gemotiveerd zijn, anders helpt zelfs de beste behandeling niet... Neem haar de controle niet uit handen, want dat zal een grote hypotheek leggen op jullie vriendschapsrelatie. Probeer zo'n gesprek best ook over àndere dingen te laten gaan: vraag hoe het zo in haar leven loopt allemaal, of ze angsten heeft of dat er misschien dingen zijn die haar moeilijk af gaan... Een eetstoornis gaat immers om zoveel meer dan alleen maar het eten. Wat je objectief ziet (de sterke vermagering, weinig eten, etc.), is maar het topje van de ijsberg. Daaronder gaat vaak een erg angstig en onzeker persoon schuil. Wat je voor jezelf natuurlijk ook nog kan doen, is een (paar) boek(en) lezen over eetstoornissen. Daarin vind je vaak ook nog wat extra tips over "hoe omgaan met..." We hopen je met deze paar tips al iets op weg gezet te hebben. Er is geen "beste manier" om dit aan te kaarten, er is alleen jouw manier of die van een ander... .