Zoeken in deze blog

woensdag 16 mei 2012

Hoe omgaan met iemand met een eetstoornis, die zelf ontkent dat er een probleem is?

Een aantal weken geleden leerde ik een meisje kennen. Het duurde niet lang voor ik besefte dat haar eetpatroon niet echt normaal was; ook het obsessief calorieën tellen, baarde me snel zorgen.
Enkele dagen terug vertelde ze mij (in vertrouwen) dat ze inderdaad 'ana' was, of althans wilde zijn (ze is namelijk nog niet erg lang bezig met dit extreme dieet en ze is dan ook nog niet enorm veel vermagerd). Hoewel ik al een eetstoornis vermoedde, was ik toch erg gechoqueerd.

Zelf vindt ze dat er geen probleem is: ze wílt ana zijn, ana is haar vriendin. Ze wordt ook steeds aangemoedigd door haar maatjes op allerlei pro-anafora. Ik studeer geneeskunde en ik vertel haar dan ook wel eens wat de gevolgen kunnen zijn van zo'n dieet, in de hoop haar te kunnen overtuigen, maar wetende dat dit waarschijnlijk niet de goede methode is en dat ze nog steeds haar eigen ideeën heeft. Nochtans geef ik veel om dit meisje en het doet pijn te zien hoe ze zichzelf zo om zeep wilt helpen. Ik zou haar dan ook graag duidelijk maken dat dit géén gezonde levensstijl is en dat er wel degelijk iets aan de hand is. Wat is volgens u de beste manier om dit aan te pakken?

Ik lees dat je je zorgen maakt en dat lijkt me zo uit wat je schrijft wel terecht. Als toekomstige arts weet je wellicht als geen ander wat de medische gevolgen kunnen zijn van een eetstoornis. Jammer genoeg is zo'n informatie niet voldoende om zo'n sterke wens naar mager-zijn of niet-willen-eten te kunnen doorbreken.

Je vraagt wat de beste manier is om dit aan te pakken. Wel, eigenlijk is er niet zoiets als "dé beste manier". Je kan het maar proberen op jouw manier, mits misschien aandacht te hebben voor een aantal dingen.

Een aantal dingen die je beter niet doet:


- zeggen dat het vb. ongezond is of dat het haar dood kan worden. Je kan dat wel doen, maar het heeft toch nooit het effect dat je wil bereiken (nl. dat ze ermee stopt).
- haar dwingen om te eten of haar straffen of belonen met iets (eigenlijk moet zij zelf de motivatie opbrengen om iets aan haar probleem te doen, als jij haar gaat dwingen komt jullie relatie helemaal onder spanning en bestaat de kans dat alle contact verbroken wordt)
- dreigen om anderen in te lichten (je kan wél zeggen dat je je ernstige zorgen maakt en dat je er vb. met haar ouders over wil praten, maar doe dat nooit als dreigement of achter haar rug: het is belangrijk dat ze weet wat er staat te gebeuren, omdat ze wellicht al het gevoel heeft dat ze over heel veel dingen geen controle heeft)

Wat kan je dan wél doen?


- Proberen er voor haar te zijn en vooral ook over àndere dingen dan het eten te praten. Het is belangrijk dat ze zich gehoord kan voelen als mens en niet alleen als "dat meisje met een eetprobleem". Sta open voor haar verhaal, probeer haar zoveel mogelijk zelf te laten vertellen in haar eigen woorden en blijf dingen samendoen, die niets met eten te maken hebben (we zien vaak dat meisjes met een eetstoornis zich gaan isoleren omdat op activiteiten vaak gegeten moet worden).
- Het is wel goed als je haar duidelijk wil maken dat die hele "pro-ana-beweging" haar dingen voorschotelt die helemaal niet realistisch zijn (anorexia is géén levensstijl, het is een overlevingsstijl die je levenskwaliteit heel erg inperkt). Op die manier krijgt ze toch wat tegengewicht tegen de ideeën waar ze zich nu zo aan vastklampt, wat haar misschien wel aan het denken kan zetten...
- Het lijkt me best als je ook heel duidelijk het onderscheid maakt tussen enerzijds afkeuring voor haar gedrag (pro-ana sites opzoeken, niet/weinig eten,...) en anderzijds haar persoon. Het is niet omdat iemand iets doet waar je het niet mee eens bent dat je die persoon niet graag kan zien/kan waarderen. Voor meisjes met anorexia komt een opmerking over een gedrag vaak over als een opmerking over haar persoon, dus het is echt belangrijk om dat verschil steeds goed te expliciteren.
- Ik weet natuurlijk niet wat jullie relatie is, maar als je haar goed kent en haar familie ook, probeer dan toch om haar heel duidelijk te maken dat de dingen die zij doet (en die kan je dan eens allemaal concreet benoemen) voor jou passen bij een eetstoornis. Misschien is het nog niet zo ver gevorderd, maar het is belangrijk om er zo snel mogelijk professionele hulp bij te halen... We weten uit onderzoek dat hoe sneller iemand hier hulp bij krijgt, hoe groter de kans om er helemaal vanaf te geraken. Als ze er zelf geen oren naar heeft en je hebt zelf het gevoel dat de situatie echt ernstig is, dan kan je overwegen om haar ouders in te lichten en hen te zeggen dat er hulp nodig is...
Zélfs al heeft ze (nog) geen eetstoornis, het is wel duidelijk dat ze problemen heeft. Misschien heeft ze weinig zelfvertrouwen of heeft ze het gevoel dat heel veel dingen veel te moeilijk worden, misschien is ze wel heel bang om niet te kunnen voldoen aan haar eigen hoge eisen... En dan gebeurt het wel vaker dat meisjes/vrouwen zich gaan richten/fixeren op iets wat ze nog wél onder controle kunnen houden, nl. hun eetpatroon.
- Probeer haar te stimuleren om hulp te zoeken. Geef haar ook aan dat zo'n hulp niet wil zeggen dat ze dik(ker) moet worden of dat er meteen aan haar eten geraakt zal worden, maar dat de hulp eerder bedoeld is om haar te helpen om haar sterker te maken en om te kijken hoe ze met bepaalde dingen (vb. stress, weinig zelfvertrouwen, hoge eisen,...) op een gezondere manier kan leren omgaan.
- Als ze niet meteen professionele hulp wil, kan je haar ook verwijzen naar ons forum (gratis en anoniem contact met ervaringsdeskundigen, ook te bereiken via de hoofdsite van AN-BN). Er komen daar vooral mensen die zelf een eetstoornis hebben (gehad) en er zijn er ook een boel die (wel eens) op een pro-ana-site geweest zijn. Wij zijn dan wel een Vereniging die voor genezing ijvert, we hebben er ook alle begrip voor dat meisjes eerst de nodige drempels over geholpen moeten worden om in te zien dat ze een eetprobleem/-stoornis hebben en om daar dan ook nog eens iets aan te willen doen.

Ik vermoed dat het heel moeilijk wordt om haar te overtuigen dat "pro-ana" niet gezond is en ervoor kan zorgen dat ze een ernstige psychische stoornis kan krijgen. Ze weet wellicht zelf ook wel dat haar gedrag eigenlijk niet "gezond" is, maar het heeft geen zin om allerlei redenen aan te dragen waarom ze er beter mee zou stoppen. Het is beter om te bevragen waarom ze dat nodig heeft. Wat wil ze ermee bereiken? Waar zou het haar mee helpen, denkt ze? (soms kan dat zijn: intense gevoelens uitschakelen, zichzelf meer waard/mooier voelen, meer aandacht krijgen,...)

Ik hoop dat mijn antwoord je niet nog meer in verwarring heeft gebracht. Het zijn eigenlijk maar een paar dingen die ik je kan meegeven, want het is erg lastig om te weten hoe je "goed" moet reageren. Ik kan me voorstellen dat jouw vriendin de ene keer wél openstaat voor een gesprek en de volgende keer helemaal niet wil praten over iets dat met eten te maken zou kunnen hebben. Op de duur zal jij daardoor misschien ook niet meer weten waar je nog goed aan doet.

Jullie kunnen ook altijd eens samen of apart langskomen in het Inloophuis in Leuven. We zijn elke woensdagnamiddag open van 14u. tot 18u. (adres vind je op de website).

Als je zelf nog vragen hebt, kan je ook zelf eens een kijkje nemen op ons forum: er is een berichtenbord voor omgeving waar jij ook terecht kan met je vragen of voor steun.

Geen opmerkingen: